News 

Za nami Pierwsze Spotkanie Zlewniowe Interesariuszy projektu zintegrowanego LIFE Pilica!

W dniach 27-28 października odbyło się Pierwsze Spotkanie Zlewniowe Interesariuszy projektu zintegrowanego LIFE Pilica. Spotkanie zostało objęte Honorowym Patronatem Ministra Infrastruktury Andrzeja Adamczyka, Ministra Klimatu i Środowiska Michała Kurtyki oraz Marszałka Województwa Łódzkiego Grzegorza Schreibera.

Celem spotkania było przedstawienie założeń projektu, a przede wszystkim zaproszenie do współpracy szerokiego grona osób i instytucji. W wydarzeniu uczestniczyło prawie 200 reprezentantów instytucji, które w projekcie drugiej aktualizacji planu gospodarowania wodami w dorzeczu Wisły (IIaPGW) zostały wskazane jako instytucje odpowiedzialne za realizację działań w zlewni Pilicy w województwach małopolskim, łódzkim, śląskim i świętokrzyskim. Gościliśmy przedstawicieli władz gminnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych, przedstawicieli instytucji związanych z gospodarką wodną, rolnictwem oraz zarządzaniem obszarami prawnie chronionymi. Do grupy tej dołączyli także przedstawiciele organizacji pozarządowych.

Projekt LIFE Pilica to wielowymiarowy projekt finansowany przez Komisję Europejską i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jego głównym celem jest poprawa jakości wód w zlewni Pilicy oraz zwiększenie ich retencji poprzez wspieranie wdrażania Planu gospodarowania wodami w dorzeczu Wisły.

Jedną z grup zadań ujętych w IIaPGW są działania przyczyniające się do ograniczenia presji z gospodarki ściekowej. Od lat realizowany jest Krajowy Program Oczyszczalni Ścieków Komunalnych na terenach aglomeracji, jednak wyzwaniem jest działanie na obszarach wiejskich. Wiąże się to zwykle z rozproszoną zabudową, co z kolei generuje trudności i koszty. Dlatego to właśnie władze gmin z obszarów wiejskich mają uzyskać wsparcie przez PGW Wody Polskie RZGW w Warszawie. Włodarze będą mogli liczyć na pomoc w przygotowaniu wymaganej dokumentacji pod przyszłe inwestycje wodno-kanalizacyjne. Również aplikacja do ewidencji i monitorowania gospodarki ściekowej ma wspomóc włodarzy w efektywnym zarzadzaniu obszarami wiejskimi.

Edukacja i kontrole rolników to narzędzia, na jakie stawia IIaPGW w walce o redukcję presji rolniczej, zaś projekt LIFE Pilica wpisuje się w te działania szeroką gamą zadań. Bazując na wieloletnim doświadczeniu Fundacji na rzecz Rozwoju Rolnictwa Polskiego, realizowane będą szkolenia dla doradców rolnych, rolników, a także nauczycieli i uczniów szkół rolniczych.

To co wyróżnia projekt zintegrowany LIFE Pilica to ekohydrologiczne podejście do zarządzania wodami opracowane w latach dziewięćdziesiątych XX wieku przez Profesora Macieja Zalewskiego z Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii PAN. Główne założenie, że świadoma regulacja procesów biologicznych pozwala na wykorzystania ekosystemów jako narzędzi do poprawy ilości i jakości wód, wpisuje się w aktualny światowy nurt polityki Komisji Europejskiej promującej rozwiązania oparte na przyrodzie, zwane NBS (ang. nature-based solutions).

Działania w projekcie LIFE Pilica stawiają sobie za cel promocję rozwiązań opartych na przyrodzie, pokonywanie barier w ich wdrażaniu, czy przełamywanie sceptycyzmu mieszkańców i włodarzy. Temu celowi służyć będą demonstracyjne wdrożenia opracowanych w ERCE PAN biotechnologii ekohydrologicznych dla rozwiązania takich problemów jak zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia rolniczego. To także działania z zakresu błękitno-zielonej infrastruktury, których szeroki wachlarz w swojej ofercie ma FPP Enviro Sp. z.o.o. Ich doświadczenia zdobyte przy realizacji wcześniejszych projektów zostaną wykorzystane w opracowanych dla Koniecpola, Opoczna, Piotrkowa Trybunalskiego, Sulejowa i Włoszczowy planach adaptacji miast do zmian klimatu oraz we wdrożeniach prezentujących wykorzystanie błękitno-zielonej infrastruktury do gospodarowania wodami opadowymi na terenach miast.

Postawienie na rozwiązania oparte na przyrodzie to także aktywna ochrona lub odtwarzanie ekosystemów, takich jak starorzecza i mokradła występujące w dolinie Pilicy, które posiadają ogromny potencjał do gromadzenia wody oraz do jej oczyszczania. Z troską powinniśmy podchodzić także do obszarów objętych prawną ochroną. Ich wysoki udział w zlewni Pilicy to bufor dla wód i środowiska przed presją wynikającą z działalności człowieka. To także działania mające na celu przywracanie w rzekach procesów ekologicznych i hydrologicznych poprzez odtwarzanie ich ciągłości (budowa przepławek), ale także poprzez właściwe prowadzenie prac utrzymaniowych.

Efektywne gospodarowanie wodami w systemie zlewnia – zbiornik będzie skuteczniejsze poprzez korzystanie z cyfrowych narzędzi. Projekt LIFE Pilica dostarczy narzędzi dla Wód Polskich w postaci cyfrowego bilansu wodno-gospodarczego dla zlewni wraz z narzędziem wspierającym pracowników PGW WP Zarządu Zlewni w Piotrkowie Trybunalskim w procedurze wydawania pozwoleń wodno-prawnych. Ponadto na bazie wieloletnich badań zespołu ERCE PAN powstanie aplikacja System Wspierania Decyzji dla Zbiornika Wodnego Sulejów. Algorytmy uzyskane w modelach matematycznych dla systemu zlewni rzeki Pilicy i ZW Sulejów wraz z danymi dotyczącymi ilości i jakości wody pochodzącymi ze skonstruowanej sieci monitoringu on-line pozwolą na gospodarowanie wodą, tak aby ograniczyć zakwity sinic w zbiorniku.

Zapraszamy do współpracy! Osoba do kontaktu: Katarzyna Izydorczyk.

Kierownik merytoryczny projektu, k.izydorczyk@erce.unesco.lodz.pl